شاید این دو واژه را بارها شنیده‌اید و حتی به جای یکدیگر استفاده کرده‌اید:
آبرسانی و مرطوب‌کنندگی.
اما در دنیای مراقبت از پوست، این دو مفهوم با وجود نزدیکی، تفاوت‌های کلیدی و مهمی دارند که درک آن‌ها می‌تواند پوست شما را از حالتی معمولی به پوستی فوق‌العاده شاداب و جوان تبدیل کند. برای داشتن پوستی سالم و درخشان، لازم است که هر دو جنبه را به درستی پوشش دهید.
آبرسانی چیست؟ (Hydration)
آبرسانی یعنی تامین آب برای سلول‌های پوست. پوست کم‌آب، پوستی است که به اندازه کافی آب ندارد. این کمبود آب می‌تواند در هر نوع پوستی (حتی پوست‌های چرب و مستعد آکنه) اتفاق بیفتد و معمولاً به صورت موارد زیر خود را نشان می‌دهد:
کدری و بی‌روحی پوست: پوست آبرسانی نشده، شفافیت و درخشش خود را از دست می‌دهد.
احساس کشیدگی و خارش: به خصوص پس از شستشو.
خطوط ریز و چروک‌هایی که برجسته‌تر به نظر می‌رسند: این خطوط بیشتر ناشی از خشکی و کم‌آبی سطحی پوست هستند تا چروک‌های عمقی.
عدم یکنواختی بافت پوست: پوست ممکن است زبر و ناصاف به نظر برسد.
حساسیت بیشتر: سد دفاعی پوست ضعیف شده و مستعد تحریک می‌شود.
مواد آبرسان (Humectants): این مواد مانند آهن‌ربا آب را جذب می‌کنند. آن‌ها آب را از هوا (در محیط‌های مرطوب) یا از لایه‌های زیرین پوست به سمت سطح پوست می‌کشند.
مهم‌ترین ترکیبات آبرسان:
هیالورونیک اسید (Hyaluronic Acid): ستاره دنیای آبرسانی! این ماده می‌تواند تا ۱۰۰۰ برابر وزن خود آب جذب و نگهداری کند.
گلیسیرین (Glycerin): یک ماده آبرسان بسیار رایج و مؤثر که به جذب رطوبت کمک می‌کند.
عصاره آلوئه‌ورا (Aloe Vera Extract): سرشار از آب و مواد تسکین‌دهنده.
سدیم PCA (Sodium PCA): یک عامل مرطوب‌کننده طبیعی پوست (NMF) که به حفظ رطوبت کمک می‌کند.
اوره (Urea): در غلظت‌های پایین نقش آبرسان و در غلظت‌های بالاتر نقش لایه‌بردار دارد.
چه محصولاتی آبرسانی می‌کنند؟
سرم‌های آبرسان (با بافت سبک و بر پایه آب)، تونرهای آبرسان و اسپری‌های آبرسان (Face Mists) عمدتاً حاوی ترکیبات آبرسان هستند.
مرطوب‌کنندگی چیست؟ (Moisturizing)
مرطوب‌کنندگی یعنی حبس رطوبت در پوست و تقویت سد دفاعی آن. پوست خشک، پوستی است که به اندازه کافی چربی طبیعی ندارد و به همین دلیل نمی‌تواند رطوبت را به خوبی در خود نگه دارد. مرطوب‌کننده‌ها یک لایه محافظ روی سطح پوست ایجاد می‌کنند تا از تبخیر آب (TEWL – Transepidermal Water Loss) جلوگیری شود.
علائم پوست خشک (که با کم‌آبی متفاوت است) عبارتند از:
پوسته پوسته شدن: به خصوص در نواحی خاص صورت.
خارش و قرمزی مداوم.
احساس خشکی و سفتی در تمام طول روز.
عدم وجود چربی طبیعی (براق نبودن پوست).
مواد مرطوب‌کننده: این مواد به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
Emollients (نرم‌کننده‌ها): این مواد شکاف‌های بین سلول‌های پوست را پر می‌کنند و سطح پوست را صاف و نرم می‌سازند. (مثال: اسیدهای چرب، سرامیدها، کلسترول، روغن‌های گیاهی مانند شی‌باتر و روغن جوجوبا).
Occlusives (انسداد کننده‌ها): این مواد یک لایه فیزیکی روی پوست ایجاد می‌کنند تا از تبخیر آب جلوگیری کنند. (مثال: وازلین، روغن‌های معدنی، دایمتیکون، لانولین، اسکوالان).
Humectants (آبرسان‌ها): همانطور که پیشتر گفتیم، این‌ها آب را جذب می‌کنند و در بسیاری از مرطوب‌کننده‌ها نیز یافت می‌شوند تا هم آبرسانی و هم حبس رطوبت را انجام دهند.
چه محصولاتی مرطوب‌کنندگی می‌کنند؟ کرم‌ها، لوسیون‌ها، بالم‌ها و روغن‌های صورت معمولاً حاوی ترکیبات مرطوب‌کننده هستند.
تفاوت کلیدی: آب در مقابل روغن/حفاظت
آبرسانی (Hydration): آب را به پوست می‌افزاید. برای پوست کم‌آب ضروری است.
مرطوب‌کنندگی (Moisturizing): آب را در پوست قفل می‌کند و از از دست رفتن آن جلوگیری می‌کند. برای پوست خشک و تقویت سد دفاعی ضروری است.
نکته مهم: پوست می‌تواند کم‌آب باشد اما چرب (نیاز به آبرسان)، یا خشک باشد اما آبرسانی شده (نیاز به مرطوب‌کننده غنی)، یا هر دو باشد (نیاز به هر دو).
چگونه هر دو را در روتین خود جای دهیم؟
برای داشتن پوستی ایده‌آل، نیاز به هر دو آبرسانی و مرطوب‌کنندگی دارید. ترتیب استفاده از محصولات نیز بسیار مهم است:
پاکسازی: صورت خود را تمیز کنید.
آبرسانی (سرم آبرسان): روی پوست کمی مرطوب (بعد از تونر یا اسپری آب)، یک سرم حاوی هیالورونیک اسید یا سایر آبرسان‌ها را استفاده کنید. این کار به جذب آب به پوست شما کمک می‌کند.
مرطوب‌کنندگی (کرم/لوسیون مرطوب‌کننده): پس از جذب سرم آبرسان، از یک مرطوب‌کننده مناسب نوع پوست خود استفاده کنید. مرطوب‌کننده یک سد روی پوست ایجاد می‌کند تا آبی که توسط آبرسان تامین شده، در پوست باقی بماند و تبخیر نشود.
برای پوست‌های چرب/مختلط: از مرطوب‌کننده‌های سبک، ژلی و فاقد چربی استفاده کنید.
برای پوست‌های خشک/نرمال: از کرم‌های غنی‌تر و حاوی ترکیبات نرم‌کننده و انسدادی استفاده کنید.
مثال‌هایی از محصولات پیشنهادی (تلفیقی از آبرسان و مرطوب‌کننده):
برای آبرسانی (معمولاً سرم‌ها):
The Ordinary Hyaluronic Acid 2% + B5: یک سرم هیالورونیک اسید با قیمت مناسب و عملکرد عالی.
La Roche-Posay Hyalu B5 Serum: حاوی هیالورونیک اسید و ویتامین B5 برای ترمیم پوست.
Vichy Mineral 89 Daily Booster: آبرسان قوی با آب آتشفشانی و هیالورونیک اسید.
برای مرطوب‌کنندگی (کرم‌ها و لوسیون‌ها):
CeraVe Moisturizing Cream/Lotion: حاوی سرامیدها و هیالورونیک اسید، عالی برای ترمیم سد دفاعی پوست.
Paula's Choice Omega+ Complex Moisturizer: حاوی اسیدهای چرب امگا و سرامیدها برای تغذیه و تقویت سد دفاعی.
Neutrogena Hydro Boost Water Gel: یک مرطوب‌کننده ژلی بر پایه آب که هم آبرسان است و هم رطوبت را حبس می‌کند (برای پوست‌های نرمال تا چرب).
کلام آخر:
درک تفاوت بین آبرسانی و مرطوب‌کنندگی، گامی کلیدی در مسیر داشتن پوستی سالم، شاداب و جوان است. با ترکیب صحیح محصولات آبرسان و مرطوب‌کننده در روتین روزانه خود، می‌توانید به نیازهای واقعی پوستتان پاسخ دهید و شاهد تحولی چشمگیر در ظاهر و احساس پوست خود باشید. به یاد داشته باشید که پوست شما به هر دو نیاز دارد، به خصوص اگر علائم کم‌آبی و خشکی را همزمان تجربه می‌کنید.
تحقیق و نگارش شده : عماد حنفی
آیا شما هم این تفاوت‌ها را در روتین خود لحاظ می‌کنید؟
چه محصولات آبرسان یا مرطوب‌کننده‌ای برای شما بهترین نتیجه را داشته‌اند؟
مشتاقانه منتظر نظرات شما هستم!